Hedef kitle, herhangi bir çalışmanın ya da kampanyanın ulaştırmak istediği mesajın verileceği kitle veya gruptur. Yani ürün veya hizmete ilgi duyacak kişilerin seçilmesidir. Genellikle demografik özelliklerine, ilgi alanlarına, ekonomik gruplara göre belirlenir. 

Markaların da belli bir hedef kitleleri vardır. Markaların sundukları ürün ve hizmetlerde hedef kitle genişleyebilir veya daralabilir. Ancak bir marka kurarken bu markanın kimlere hitap edeceğinin belirlenmesi de aslında marka için hedef kitle belirlemektir. Hedef kitle kavramı genellikle reklam, pazarlama gibi bir ürün veya hizmetin satıldığı ve sunulduğu alanlarda önem arz eder. Bir ürün veya hizmetin kimleri ilgilendirdiği ve kimlere hitap ettiğinin belirlenmesi çalışmanın seyrini doğrudan etkiler. 

Hedef kitlenin doğru şekilde belirlenmesi başarının ilk adımıdır. Yanlış şekilde belirlenen hedef kitlelere istenilen mesajın ulaşması ise anlamsızdır yani aslında bir marka, ürün veya hizmet için hedef kitleyi doğru belirlemek en önemli adımdır diyebiliriz. 

Hedef kitle her zaman satış yapılması zorunlu bir grup değildir. Dolaylı çalışma ve kampanyaların da hedef kitleleri olabilir. Bir durumu yine dolaylı yoldan ticari amaçlı olsa da duyurmak için de hedef kitle kavramı kullanılabilir. Ancak hedef kitle en temelinde bir ürün veya hizmetin satışının yapılacağı kişilerin belirlenmesidir. 

Hedef Kitle Nasıl Belirlenir?

Hedef kitle belirlenirken en önemli nokta doğru soruları sormaktır. Hedef kitle belirlemenin pek çok farklı yolu vardır ancak en önemli şey kitleyi sürekli daraltarak gitmek ve markanız, ürününüz veya hizmetinizin için en doğru olduğunu düşündüğünüz kitleye ulaşabilmektir. 

Hedef kitle belirlerken devreye kişilerin demografik özellikleri, ilgi alanları, ekonomik durumları, eğitim durumları gibi pek çok farklı faktör devreye girebilir. Burada önemli olan sizin için önemli olan kriterleri belirleyebilmek ve onları önceliklendirmektir. 

1- Hedef Kitlenizi Tanımlayın 

Yukarıda saydığımız özellikleri hedef kitlenizi belirlerken kullandıktan sonra sizin işinize yarayacağını düşündüklerinizi mutlaka tanımlayın. Örneğin 30 yaş üstü erkekler, futbol ile ilgilenen erkekler, spora ilgi duyan erkekler gibi hedef kitle başlıkları oluşturun. Eğer ürün veya hizmetinizin fiyat aralığına yakın olduğunu düşündüğünüz markalar varsa bunların takibi de işinize yarayabilir. Tüm bunları ayrı ayrı değerlendirdikten sonra reklam verirken birleştirebilir veya ayrı gruplara farklı reklamlar gösterebilirsiniz. 

2- Hedef Kitlenizi Bölün 

Farklı hedef kitlelerine farklı reklamlar göstermek ya da belli kitleler için farklı mecralar kullanmak çok işinize yarayacaktır. Bunu yapabilmek içinse önce elde ettiğiniz verileri ayrıştırın ve bölün. Bu verileri istediğiniz zaman birbiri ile eşleştirebileceğiniz şekilde düzenli ayırmaya dikkat edin. Örneğin 20 yaş altı gençleri hedeflerken elinizde kadın ve erkek için farklı veriler olabilir. YouTube’da göstereceğiniz bir reklamı her iki cinsiyete yönelik gösterirken, makyaj forumlarında göstereceğiniz reklamı değiştirebilir veya erkek ağırlıklı oyunların oynandığı bir site için farklı reklam verebilirsiniz. Bu sadece dijital reklamlarda değil geleneksel reklamda da işinize yarayacaktır. Bir reklamı cinsiyete göre ayırmak isterseniz avm tuvaletleri bile sizin için reklam mecrası olabilir. 

3- Stratejinizi Belirleyin

Reklam ve pazarlama faaliyetleri her zaman doğrudan satış artırmak için olmayabilir. Kendinizi tanıtmak ya da yaptığınız bir şeyi duyurmak istiyor da olabilirsiniz. Böyle bir durum için önce reklam stratejisini belirlemeniz çok önemlidir. Stratejinize göre mecralarda, hedef kitle bölünmelerinde değişiklik yapabilirsiniz. 

4- Hedef Kitlenizi Tanıyın 

Hitap edeceğiniz kitleyi belirledikten sonra bu kitleyi tanımak ve doğru tanımlamak çok önemli. İlgi alanlarını bilmekle kalmayın, şikayetlerini, beklentilerini öğrenmeye çalışın. Bunun için kendiniz anketler düzenleyebilirsiniz veya düzenlenmiş anketlerden, istatistiklerden faydalanabilirsiniz. Diğer benzer markaların ürün veya hizmetlerine yapılmış kullanıcı yorumları da bu anlamda işinizi görecektir. Bunları analiz etmek ve dikkate almak markanızın reklam stratejisinde kullanabileceğiniz brier doneye dönüşebilir. 

Bir örnek ile ilerleyelim: Pahalı bir kadın giyim markasını ele alalım. Markaya strateji belirlerken yeni bir ürünü tanıtmaktan ziyade markanın kendisinin reklamını yapmak istiyor olalım. Geleneksel mecra olarak da öncelikle açıkhava reklam panolarını ve avm içerisindeki panoları seçelim. Şimdi pahalı bir kadın giyim markası olarak bizim için doğru olan bazı semtler olacaktır. Öncelikle bu panoları bu semtlerde değil de çoğunlukla gelir seviyesi düşün kişilerin oturduğu bir yerde seçmek markanın hem stratejik konumu hem de satışları için tamamen stratejik bir hata olacaktır. 

Aynı markanın dijital pazarlama faaliyetlerini ele alırsak, bu markanın tüm faaliyetlerinde kadınları hedef alması gerektiğini söylememize gerek yoktur. Bunun haricinde ilgi alanı pahalı kıyafetler ve mücevherler olan kullanıcıları hedeflemek de oldukça mantıklıdır. Kendimize benchmark olarak aldığımız bazı markalar bize bu konuda yardımcı olabilir. 

Mecra seçimi yapacağımız zaman markanın tarzı da devreye girecektir. Spor giyim ürünleri satan bir marka olduğumuzu varsayarsak YouTube’da spor videolarına, Instagram’da sporcu influencer’lara reklam vermenin doğru olacağı aşikardır. Bu örnekte her şey ilk akla gelen en basit hali ile yorumlanmıştır. Sadece hedef kitle belirlemenin öneminden ve her şeyi ne kadar etkileyeceğinden bahsetmek istedik. 

Hedef Kitleyi Doğru Belirlemek Neden Önemlidir?

Hedef kitleyi yeteri kadar daraltamadığınızda bu ihtiyacınız olandan fazla kişiye reklam ve pazarlama faaliyeti yapabilmek için zaman, bütçe ve emek harcamanız anlamına gelecektir. Dijital pazarlama üzerinden basit bir örnek vermek gerekirse; hedef kitlenizi olması gerekenden daha geniş tuttuğunuzda aslında sizin ürettiğiniz şey ile ilgilenmeyen kitle için de reklam vermiş olacaksınız. Bu yanlış bir mecra ya da direkt olarak fazladan seçilmiş kişi sayısı olabilir. Oysa ürettiğiniz şey ile gerçekten ilgilenen kesime daha fazla sayıda veya sürede reklam vererek daha yüksek sonuçlar elde edebilirdiniz… 

Tam tersi şeklinde bakarsak yani hedef kitlenizi potansiyelinden az belirlediğinizde ise ürün veya hizmetinizle ilgilenebilecek kişi sayısını düşürerek reklam bütçenizi verimsiz kullanmış olursunuz. Bu sebeple hedef kitleyi doğru bir şekilde belirlemek ve buna göre önceliklendirmek çok önemli. 

Sunduğunuz tüm ürün veya hizmetlerin hedef kitlenizin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olması gerektiğini unutmayın. Öğretmenlik yapan birisi herhangi bir üretim fabrikasının ihtiyacı olabilecek bir ürünü görmeyi istemez. Bunu görmesinin ona ya da size bir faydası da olmaz. Dolayısıyla doğru hedef belirleme özellikle çağımızda pazarlama kanalları bu kadar dijitalleşmişken ve çok fazla kanal varken çok önemli. 

Herhangi bir marka her mecrada olmak isterse batar. Zaten yukarıda bahsettiğimiz gibi tüm kanallarda olmak, herkes tarafından bilinmek çoğunlukla gerekli de değildir. Özellikle de daha az kişiye hitap eden bir ürün veya hizmet satıyorsanız hedef kitle belirleme konusunda çok dikkatli ve özverili olmalısınız. Bu adımda hata yaparsanız pazarlama faaliyetleriniz en başından sekteye uğrayabilir. 

Hedef kitle analizi sosyal medyanın can damarıdır. Digibus olarak müşterilerimize sunduğumuz sosyal medya hizmetinde, markaları kendi metadolojimizin süzgecinden geçiriyoruz ve ilk olarak hedef kitleyi analiz ediyoruz. İyi bir sosyal medya yönetiminin en önemli basamağını bu olduğunu çok iyi biliyoruz çünkü.